Kuchnia grecka jest wyjątkowa. O jej zdrowotnych aspektach decyduje uzupełniające działanie składników poszczególnych dań oraz oparcie jej na naturalnych produktach z wykluczeniem tych przetworzonych z chemicznymi dodatkami. Swoje jedzenie Grecy wzbogacają dodatkowo o zioła, zarówno w postaci suszonej, jak i świeżej. Z tych ostatnich szczególnie często na greckim talerzu ląduje oregano, mięta, rozmaryn, czy tymianek. Równie często w tej roli występują zwykłe zielone rośliny bogate w składniki antyoksydacyjne jak natka bądź koperek.
To właśnie zioła dodawane w pojedynkę lub w kompozycjach dodają tego niepowtarzalnego akcentu prostym greckim potrawom. Te rosnące w Grecji są wyjątkowe ze względu na niepowtarzalny klimat: dużą liczbę słonecznych dni w ciągu roku, glebę, morski klimat. Niektóre z ziół rośnie tylko tutaj...
Grecka tradycja stosowania ziół sięga wiele wieków wstecz, kiedy to były wykorzystywane do celów medycznych, jak np. oregano, lub religijnych. Z niektórymi ziołami związane są historie postaci znanych z mitologii greckiej. Dziś będąc na Krecie nie sposób przegapić przydrożnych rozrośniętych dzikich ziół, których zapach wyraźnie czuć w powietrzu, a także ziół hodowanych w przydomowych ogrodach i doniczkach.
Jakie zioła są najpopularniejsze? Stworzenie takiej listy będzie trudne, ale spróbujmy...
Oregano (Rigani, ρίγανη) - to najpopularniejsze zioło wykorzystywane w Grecji dosłownie do wszystkich potraw: mięsnych, rybnych, serowych, warzywnych, a także do marynat, sosów czy sałatek. Znane są też jego właściwości lecznicze. Na Krecie można kupić specjalną odmianę dzikiego oregano rosnącego wysoko w górach i zbieranego ręcznie. Według mitologii greckiej słodko-korzenny zapach tej rośliny został stworzony przez Afrodytę jako symbol szczęścia.
Bazylia (Vasilikos, βασιλικός) - popularna w zasadzie od niedawna w Grecji, choć znana już od czasów starożytności i zalecana przez antycznych medyków: Hipokratesa i Pliniusza. Wykorzystywana jest zarówno świeża jak i suszona. Jej różne odmiany są stosowane do sałatek, warzyw, gotowanych potraw.
Liść laurowy (Daphni, δάφνη) - podobnie jak u nas stosowany jest najczęściej suszony do zup, duszonych mięs czy ryb. Jego grecka nazwa pochodzi z mitologii od imienia nimfy Daphne.
Majeranek (Mantzourana, μαντζουράνα) używany raczej suszony do doprawiania jagnięciny, wołowiny i innych mięs, kiełbas, dań z pomidorów. Starożytni przypisywali mu lecznicze działanie, sadzili na grobach bliskich w przekonaniu, że zapewni wieczny spokój i szczęście, ale też robili wieńce ślubne dla młodych par jako symbol miłości i szczęścia.
Natka pietruszki (Maïdanos, μαϊντανός) używana praktycznie wszędzie tam gdzie można ją dodać: do zup, gulaszu, mięsa, ryb, owoców morza, sosów, roślin strączkowych.
Koperek (Anithos, άνηθος) - znany już w starożytnej Grecji i stosowany jako roślina lecznicza. Obecnie zarówno liście, jak i nasiona są używane do doprawiania marynat, ryb, mięs, sałatek, omletów i warzyw strączkowych. Można go znaleźć w dolmades, pieczywie a nawet w niektórych ciastach.
Rozmaryn (Thentrolivano, δεντρολίβανο) - często widywany w postaci wieloletnich dość wysokich krzewów o zdrewniałych łodygach. Najczęściej jest stosowany do doprawiania jagnięciny, kurczaka, pieczonych ziemniaków, czy ryb. Spotykany także podczas wypieku pieczywa. Najwięcej aromatu mają świeże gałązki.
Mięta (Dyosmos, δυόσμος) - kto raz jadł choćby greckie klopsiki to wie, że mięta stanowi w nich tajny składnik decydujący o smaku. Poza tym Grecy dodają miętę powszechnie do sałatek, sosów pomidorowych, potraw serowych, z ryżu oraz mięsnych. Stosowana także jako powszechnie znana herbata ziołowa. Gdyby nie Hades i jego zazdrosna żona Persefona nie było by dziś mięty. Wg mitologii w nimfie Menthe zakochał się Hades, a jego żona rzuciła się ma nimfę by ją zdeptać. Wtedy Hades zamienił Menthe w krzak.
Portulaka (Glistritha, γλιστρίδα) - bardzo powszechna w kuchni greckiej. Świeże liście znajdziemy w sałatach (np. z jogurtem), spotykana także w zupach i niektórych potrawach mięsnych i rybnych. Jej liście są przyrządzanie podobnie jak szpinak. W starożytnej Grecji zalecana przez m.in. Hipokratesa jako roślina lecznicza. Obecnie zaś dla właścicieli przydomowych ogródków to raczej utrapienie, ponieważ portulaka rośnie bardzo inwazyjnie.
Szałwia (Faskomilo, φασκόμηλο) - dodawana zwykle do mięs ale w niewielkich ilościach. Na Krecie wykorzystywana jest podczas wędzenia kiełbasy, czy wypieku pieczywa w tradycyjnym piecu opalanym drewnem, do którego wkładane są gałązki szałwi.
Tymianek (Thymari, θυμάρι) najcześciej stosowany jest w połączeniu z innymi ziołami, dodawany też do zup, gulaszu i mięs. Na Krecie są sprzedawane bardzo popularne miody tymiankowe. Na terenach górzystych na Krecie krzaki tymianku są częstym widokiem, bowiem rośnie on w wielkich kępach najczęściej o mocno zdrewniałych łodygach.
Fenkuł włoski - koper włoski (Maratho, μάραθο) - ze swoim anyżkowym zapachem jest stosowany do dań mięsnych i rybnych, do gulaszy, dań warzywnych, owoców morza oraz do ciast. Daniom warzywnym dodaje charakterystycznego smaczku. Grecka nazwa Maratho została nadana na pamiątkę bitwy pod Maratonem w 490 r. p.n.e., która miała miejsce na polu kopru.
Cząber (Throubi, θρουμπί) - dodawany do potraw z roślin strączkowych, marynat, ryb, warzyw i wielu innych potraw. Odmiana satureja thybra była znana i stosowana od starożytności. Nazwa Thybra pochodzi od nazwy wioski znajdującej się niedaleko Troji.
Estragon (Estrankón, εστραγκόν) - przez starożytnych Greków stosowany do łagodzenia bólów zęba, przez współczesnych do doprawiania np. omletów, czy grillowanego kurczaka.
Od 2007 roku nazwa Feta jest chroniona międzynarodowymi regulacjami i zastrzeżona wyłącznie dla serów produkowanych w określonych regionach Grecji przy użyciu ściśle określonych składników w oparciu o tradycyjny sposób wytwarzania. Dzięki przepisom wprowadzonym na terenie UE nazwy tej nie mogą już stosować producenci z innych krajów UE produkujący “słone sery w solance”. Zatem od tego czasu możemy mieć pewność iż kupując fetę sięgniemy po oryginalny grecki produkt, który nie będzie zawierał nic innego poza mlekiem owczym i ewentualnie kozim, podpuszczką i solą. W składzie fety nie znajdziemy środków konserwujących, czy innych dodatków “wzbogacających” bowiem zapisy unijne jednoznacznie określają charakterystykę fety. Ponadto sami Grecy skrupulatnie i często kontrolują firmy produkujące ten ser.
Pod nazwą Glyka tou koutaliou kryją się owoce w bardzo słodkim syropie przygotowywane w tradycyjny sposób w greckich domach. Dobrze wykonane pozwalają zachować kształt, kolor, zapach i smak owoców. Obecnie jednak tradycja przygotowywania tych słodkości powoli zanika, bowiem można je kupić gotowe co pozwala zaoszczędzić czas potrzebny na ich przygotowanie.
Jeśli pierwszy raz jedziecie na Kretę to lepiej przygotujcie się na eksplozję prawdziwych smaków i zapachów. Kreteńskie warzywa i owoce są świeże i pełne smaku, zaś dziko rosnące zioła, których zapach daje się wyczuć w powietrzu, podkreślają smak prostych dań swoim intensywnym aromatem.
Komentarze
Wypełnij poniższy formularz aby dodać komentarz